Στη διάρκεια της δεκαετίας του '50 ήταν διάχυτη η αισιοδοξία ότι η πυρηνική αποτελούσε τη νέα "μαγική" ενέργεια που θα κάλυπτε τις παγκόσμιες ενεργειακές ανάγκες με πολύ χαμηλό κόστος. Γεγονός που αποδείχθηκε λάθος, μια και από τα μέσα της δεκαετίας του '70 και μετά η κατασκευή νέων πυρηνικών σταθμών ουσιαστικά ανεστάλη στις μεγαλύτερες πυρηνικές χώρες λόγω του υψηλού λειτουργικού τους κόστους. Ζητήματα που καθιστούν την πυρηνική ενέργεια λιγότερο δημοφιλή από όσο τη φαντάζονταν επιστήμονες και πολιτικοί πενήντα χρόνια πριν, είναι ο κίνδυνος σοβαρών ατυχημάτων και το -ουσιαστικά- άλυτο πρόβλημα της ανάγκης για επ' αόριστον αποθήκευση των πυρηνικών αποβλήτων.

Σήμερα, κυβερνήσεις σε όλο τον πλανήτη επανεξετάζουν το θέμα της χρήσης της πυρηνικής ενέργειας, καθώς τα βλέμματα όλων είναι στραμμένα στο «θρίλερ» που βρίσκεται σε εξέλιξη στον πυρηνικό σταθμό Φουκουσίμα Νταΐτσι- μία ιστορία που φέρνει στο νου μνήμες πυρηνικών εφιαλτών όπως το Three Mile Island και το Τσέρνομπιλ. Τα μεγαλύτερα πυρηνικά ατυχήματα που έχουν καταγραφεί πριν από αυτό είναι:

12 Δεκέμβρη 1952: Μερική κατάρρευση του πυρήνα ουρανίου, στο εργοστάσιο Chalk River κοντά στην Οτάβα του Καναδά, μετά από την τυχαία απομάκρυνση των τεσσάρων ράβδων ελέγχου

Οκτώβριος 1957: Πυρκαγιά κατέστρεψε τον πυρήνα του πλουτωνίου στο πυρηνικό συγκρότημα Windscale της Βρετανίας - έκτοτε ονομάστηκε Sellafield –και έστειλε ραδιενεργά νέφη στην ατμόσφαιρα. Σε επίσημη έκθεση αναφέρεται πως η διαρροή ακτινοβολίας μπορεί να έχει προκαλέσει δεκάδες θανάτους από καρκίνο στην περιοχή του Λίβερπουλ.

Χειμώνας 1957-'58: Ένα σοβαρό ατύχημα συνέβη κατά τη διάρκεια του χειμώνα του 1957-58, κοντά στην πόλη της Kyshtym στα Ουράλια. Ρώσος επιστήμονας, που πρώτος ανέφερε την καταστροφή υπολόγισε πως εκατοντάδες πέθαναν από τις συνέπειες της ακτινοβολίας.

3 Ιανουαρίου 1961: Τρεις τεχνικοί έχασαν τη ζωή τους σε εργοστάσιο των ΗΠΑ στο Idaho Falls σε ένα ατύχημα σε πειραματικό αντιδραστήρα.

4 Ιούλη, 1961: Ο καπετάνιος και επτά μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους κατά τη διάδοση ακτινοβολίας στο πρώτο πυρηνοκίνητο υποβρύχιο της Σοβιετικής Ένωσης. ΔιΈνας αγωγός στο σύστημα ελέγχου του ενός από τους δύο αντιδραστήρες.

5 Οκτωβρίου 1966: Ο πυρήνας ενός πειραματικού αντιδραστήρα κοντά στο Ντιτρόιτ υπέστη μερική τήξη όταν το σύστημα ψύξης νατρίου απέτυχε.

21 Ιανουαρίου 1969: Μια δυσλειτουργία του ψυκτικού υγρού ενός πειραματικού υπόγειου αντιδραστήρα στο Lucens Vad, Ελβετία, απελευθερώνει μια μεγάλη ποσότητα ακτινοβολίας σε μια σπηλιά, η οποία στη συνέχεια σφραγίζεται.

7 Δεκεμβρίου, 1975: Στο πυρηνικό συγκρότημα Lubmin στις ακτές της Βαλτικής στην πρώην Ανατολική Γερμανία, ένα βραχυκύκλωμα που προκλήθηκε από λάθος ηλεκτρολόγο προκαλεί πυρκαγιά.

28 Μαρτίου του 1979: Το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα της Αμερικής συνέβη κοντά στο Three Mile Island στο Harrisburg, της Pennsylvania. Μερική κατάρρευση ενός από τους αντιδραστήρες επέβαλε την εκκένωση της περιοχής λόγω του ραδιενεργού αερίου που διέφυγε στην ατμόσφαιρα.

11 Φεβρουαρίου 1981: Οκτώ εργαζόμενοι μολύνθηκαν όταν περισσότερα από 100.000 γαλόνια του ραδιενεργού ψυκτικού υγρού διέρρευσε στη μονάδα Sequoyah 1 στο Tennessee .

25 του Απριλίου 1981: 45 εργαζόμενοι εκτέθηκαν σε ραδιενέργεια κατά τη διάρκεια επισκευών σε εργοστάσιο στο Tsuruga της Ιαπωνίας.

26 Απριλίου του 1986:Το χειρότερο πυρηνικό ατύχημα του κόσμου σημειώθηκε μετά την έκρηξη και την πυρκαγιά στις πυρηνικού σταθμού του Τσερνομπίλ. Θα εκτεθεί σε ακτινοβολία το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης. Τριάντα ένας άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Εκατοντάδες χιλιάδες κάτοικοι μετακινήθηκαν από την περιοχή και άλλα τόσοι περίπου πιστεύεται πως υπέστησαν τις επιπτώσεις της έκθεσης σε ακτινοβολία.

24 Μαρτίου του 1992: το σταθμό Sosnovy Bor κοντά στην Αγία Πετρούπολη της Ρωσίας, ραδιενεργό ιώδιο διέφυγε στην ατμόσφαιρα.

Νοέμβριος 1992: Στο πιο σοβαρό πυρηνικό ατύχημα στη Γαλλία, τρεις εργαζόμενοι μολύνθηκαν μετά την είσοδό του ένα πυρηνικό επιταχυντή σωματιδίων στο Forbach χωρίς προστατευτικό ρουχισμό. Στελέχη φυλακίστηκαν το 1993, επειδή παρέλειψαν να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας.

Νοέμβριος του 1995:Δύο τόνοι νατρίου διέρρευσαν από το δευτερεύον σύστημα ψύξης του αντιδραστήρα. Monju στην Ιαπωνία

Μάρτιος, 1997: Στη μονάδα επανεπεξεργασίας στην Tokaimura, της Ιαπωνίας, μετά από πυρκαγιά και έκρηξη που συνέβη μολύνθηκαν με χαμηλή ακτινοβολία 5 εργαζομένοι.

30 Σεπτέμβρη 1999: Στην Tokaimura, της Ιαπωνίας εκτέθηκαν σε ακτινοβολία πενήντα πέντε εργαζόμενοι. Περισσότεροι από 300.000 άνθρωποι που ζουν κοντά στις εγκαταστάσεις διατάχθηκαν να παραμείνουν σε εσωτερικούς χώρους.

Και ενώ υπάρχει παγκόσμια ανησυχία και σκεπτικισμός οι Βαλκάνιοι και Ανατολικοί γείτονες μας δε δείχνουν να πτοούνται στο ελάχιστο. Η Βουλγαρία σκοπεύει να συνεχίσει την κατασκευή του πυρηνικού σταθμού «Μπέλενε», σε απόσταση 250 χιλιομέτρων βορειανατολικά της Σόφιας. Λίγες ημέρες πριν από τον σεισμό στην Ιαπωνία, η Βουλγαρική Κυβέρνηση ανακοίνωσε την πρόθεσή της να παρατείνει τη διάρκεια ζωής του πυρηνικού αντιδραστήρα στο Κοζλοντούι έως το 2030. Το έργο του Μπέλενε προβλέπει τη δημιουργία δύο αντιδραστήρων των 1.000 μεγαβάτ. Η κατασκευή του πρώτου θα ολοκληρωθεί το 2011 και του δεύτερου το 2013.

Στη Ρουμανία η συμμετοχή της πυρηνικής ενέργειας στην παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος θα διπλασιαστεί, καθώς στο μοναδικό πυρηνικό σταθμό της χώρας «Τσέρνα Βόντα» θα προστεθεί ένας ακόμη αντιδραστήρας ισχύος 706 μαγαβάτ. Στο συγκεκριμένο εργοστάσιο παράγονται 54 δις κιλοβατώρες ηλεκτρικής ενέργειας και η παραγωγή ηλεκτρισμού με χρήση πυρηνικής ενέργειας ανέρχεται στο 10 – 12 %. Η ρουμανική κυβέρνηση , εξετάζει το ενδεχόμενο κατασκευής τρίτου και τέταρτου αντιδραστήρα.

Στη Σλοβενία, η κυβέρνηση ανήγγειλε επίσημα ότι θα αυξήσει τα αποθέματα πυρηνικής ενέργειας για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και ότι στα σχέδιά της εντάσσεται η κατασκευή νέας μονάδας ισχύος 1.000 μεγαβάτ στο πυρηνικό εργοστάσιο «Κρόσκο». Η κατασκευή του νέου αντιδραστήρα θα αρχίσει το 2013 και προβλέπεται να ολοκληρωθεί μέσα σε μια τετραετία.

Στην Τουρκία, που εκτός από γειτονική είναι και ιδιαίτερα σεισμογενής, ο σχεδιασμός αφορά 12 μονάδες ως το 2032, ενώ ειδικότερη αναφορά γίνεται στην πρόθεση κατασκευής πυρηνικού σταθμού στο Ακουγιού της Νότιας Τουρκίας , στην άμεση δηλαδή εγγύτητα της Κύπρου. Επιπλέον υπάρχουν τα σχέδια για κατασκευή πυρηνικών εργοστασίων στην Αλβανία, τα Σκόπια και την Κροατία.

Εκτός της αυτής καθεαυτής επικινδυνότητας, λόγω της σεισμικότητας της περιοχής, το γεγονός ότι στις παραπάνω χώρες δεν υπάρχει παράδοση ασφαλούς διαχείρισης τόσο επικίνδυνων εγκαταστάσεων ή υπάρχει αρνητική παράδοση επεισοδίων και ατυχημάτων, δεν αφήνει περιθώρια για εφησυχασμό.

Απαιτείται λοιπόν άμεσα και επιτακτικά να ζητηθεί από την Ελληνική Πολιτεία η αυστηροποίηση του κοινοτικού κεκτημένου στην κατεύθυνση της ασφάλειας της χρήσης των πυρηνικών εγκαταστάσεων και της μεταφοράς των πυρηνικών αποβλήτων και να ζητηθεί Επιθεώρηση από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας – των αντιδραστήρων που λειτουργούν στις γείτονες χώρες.

Είναι υποχρέωση όλων των φορέων να κινηθούν με κάθε τρόπο προς αυτή την κατεύθυνση – η Τοπική Αυτοδιοίκηση , οι Μ.Κ.Ο αλλά και οι απλοί πολίτες θα πρέπει να κινητοποιηθούν και να πιέσουν για γρήγορη δράση την Ελληνική Κυβέρνηση. Η στιγμή είναι κατάλληλη….

Με αφορμή μια σύσκεψη...

Φαλακρό – το σύμβολο βουνό της Δράμας.

Το χιονοδρομικό του κέντρο με τη βάση του να βρίσκεται στα 1620m και η κορυφή του στα 2232m. Είναι το μεγαλύτερο χιονοδρομικό κέντρο της βόρειας Ελλάδας, έχει συνολικά 9 αναβατήρες (2 εναέριους και 7 συρόμενους) και 20 πίστες που καλύπτουν 24 km!Διαθέτει επίσης τετραθέσια αποσυμπλεκόμενη καρέκλα η οποία μας μεταφέρει γρήγορα σε πίστες με μεγαλύτερα υψόμετρα και στο chalet με το μεγαλύτερο υψόμετρο στη χώρα μας.

Και όμως μετά από πολλά χρόνια – και δυστυχώς για τον τόπο - επαληθεύονται όσοι από εμάς έλεγαν και έγιναν πολύ δυσάρεστοι τότε, πως ο τρόπος που είχε επιλεγεί και αποφασιστεί να γίνει η επένδυση στο Φαλακρό, μόνο αίσιο τέλος δε θα είχε. Ένα ένα τα βήματα που έγιναν οδηγούσαν στην οικονομική καταστροφή του μεγαλόπνοου τότε σχεδιασμού...

Η απουσία συνολικής προσέγγισης της τουριστικής ανάπτυξης της περιοχής με προοπτική τεσσάρων εποχών με την αξιοποίηση του φυσικού και πολιτιστικού της αποθέματος, η μη αξιοποίηση ειδικών σε θέματα χειμερινού τουρισμού, οι μικροπολιτικές και πελατειακές πρακτικές των πολιτικών αρχών, η απομύζηση του δημοσίου, η ανομία και η ασυδοσία αλλά και χαώδης γραφειοκρατία, η εμπλοκή σε θέματα γης και χωροταξικού και ο ισχυρός ανταγωνισμός τη Βουλγαρία οδήγησε στο αναπόφευκτο παρά τις φιλότιμες προσπάθειες ορισμένων.

Σήμερα, και θα πρέπει να αναγνωρισθεί αυτό, γίνονται πολλές προσπάθειες από τη νέα αιρετή Περιφέρεια και την τοπική κοινωνία που επένδυσε σε αυτό να επαναλειτουργήσει το χιονοδρομικό κέντρο.

Μια νέα προσπάθεια όμως απαιτεί νέα ηθική και νέα ήθη, μαζί με μια ολοκληρωμένη αντίληψη για το χώρο. Σίγουρα θα πρέπει να επιστρατευθούν δυνάμεις που θα επιφέρουν το καλύτερο για την περιοχή στο συντομότερο χρόνο και με το μικρότερο κόστος. Ένα χιονοδρομικό κέντρο με την παλιά έννοια του όρου δεν είναι βιώσιμο – δεν μπορεί να είναι με το να λειτουργεί μερικές εβδομάδες το χρόνο.

Το χιόνι έπαψε να έρχεται τόσο συχνά και τόσο πυκνά. Η απειλή επικρέμεται πάνω από τη βιομηχανία χειμερινών σπορ, ενώ σοβαρές είναι οι ανησυχίες για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των τεχνητών χιονοπτώσεων που επιπλέον απαιτούν πολύ μεγάλη παροχή νερού και είναι ενεργοβόρες.

Χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία, ενδέχεται να χάσουν αντιστοίχως το 81% και το 42% των χιονοδρομικών κέντρων τους λόγω των κλιματικών αλλαγών τα επόμενα χρόνια. Ακολουθούν η Γαλλία (33%), η Ιταλία (27%) και η Ελβετία (19%). Με βάση τις προβολές που μιλάνε για άνοδο του υδραργύρου κατά 4 βαθμούς, οι συνολικές απώλειες αναμένεται να ανέλθουν στο 67% τα χιονοδρομιά κέντρα της Ευρώπης θα πέφτουν σε μαρασμό.

Ειδικά για την περιοχή μας τα φαινόμενα θα είναι πιο έντονα. Τι μένει λοιπόν; πρέπει να εγκαταλείψουμε την προσπάθεια; και τα κονδύλια που δόθηκαν; οι ιδιώτες που στήριξαν τα σχέδια τους στο χιονοδρομικό;

Έχουμε ορισμένα πλεονεκτήματα και πρέπει να τα αξιοποιήσουμε. Το Φαλακρό είναι µια σηµαντική περιοχή από άποψη φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος και διαθέτει χαρακτηριστικά που µπορούν να προσελκύσουν επισκέπτες καθ' όλη τη διάρκεια του έτους. Προσφέρονται δυνατότητες ανάπτυξης δραστηριοτήτων πέρα απο τη χιονοδρομία όπως π.χ. πεζοπορία, ορειβασία - αναρρίχηση, ποδήλατο βουνού, ιππασία, αεροπτερισµό και άλλα σπορ περιπέτειας. Το Φαλακρό είναι διάσημο για τη χλωρίδα του έτσι μπορούν να διοργανωθούν δραστηριότητες που αφορούν εκπαίδευση σε βότανα και αρωµατικά φυτά και αυτά είναι λίγα σε σχέση που θα με αυτά που θα μπορούσαν να αναφερθούν..

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται στον τουρισμό μια στροφή από την ποσότητα στην ποιότητα.

Ο καταναλωτής πλέον έχει γίνει πιο απαιτητικός και εκλεπτυσμένος και αναζητά νέα προϊόντα και προορισμούς. Παράλληλα εμφανίζεται πιο ευαισθητοποιημένος σε θέματα ποιότητας περιβάλλοντος και διεκδικεί μια πιο ενεργητική αναψυχή (άθληση, επιμόρφωση)

απομακρυσμένος από το μοντέλο του παθητικού τουρίστα.

Τα κύρια χαρακτηριστικά μιας ορθής πρακτικής διαχείρισης που συμβαδίζουν με αυτές τις νέες τάσεις είναι να :

• Βασίζεται στην αντιμετώπιση πως ο ορεινός μας όγκος είναι αδιαίρετη φυσική ενότητα και καλύπτει τον ευρύτερο δυνατό χώρο από τους ορεινούς οικισµούς έως τον περιαστικό χώρο των αστικών κέντρων, δηµιουργώντας ένα ολοκληρωµένο δίκτυο που θα διατρέχει την περιοχή του Φαλακρού και θα συνδέεται µε τους υπόλοιπους πόλους έλξης σε επίπεδο νοµού (Παρανεστια γη - δάσος Ελατιάς κ.λπ.)

• Έχει σαφώς φυσιοκεντρικό χαρακτήρα και έντονο το στοιχείο προστασίας του

  περιβάλλοντος με αειφορική εκµετάλλευση των ελκυστικών φυσικών και πολιτιστικών στοιχείων

  της περιοχής χωρίς την υπονόµευση άλλων οικονοµικών δραστηριοτήτων.

• Ενισχύει τη γηγενή πολιτιστική ταυτότητα, προϋποθέτει την ενεργό συμμετοχή της

  τοπικής κοινωνίας σε όλο το φάσμα της τουριστικής διαδικασίας και συμβάλλει στην

  κοινωνική, οικονομική και πολιτιστική της εξύψωση.

• Απαιτεί, τέλος, την περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση και συμπεριφορά όλων των

  εμπλεκομένων στο τουριστικό κύκλωμα: διαχειριστές φυσικών περιοχών και βοηθητικό

  προσωπικό, φύλακες, κρατικές υπηρεσίες, πολιτικούς, τουριστικούς πράκτορες,

  ξεναγούς, τουριστικά πρακτορεία, ιδιοκτήτες και υπαλληλικό προσωπικό ξενοδοχείων

  και εστιατορίων και τοπική κοινωνία, γεγονός που προϋποθέτει την περιβαλλοντική

  αγωγή όλων των εμπλεκομένων.

Στο δια ταύτα: αφού ξεκαθαρίσει η εικόνα για την υπάρχουσα κατάσταση με τα κτίσματα, τις άδειες και το καθεστώς, χρέος της Πολιτείας είναι να δώσει μια ανάσα στην περιοχή μας που μαστίζεται σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία από μεγάλη ανεργία και οικονομικό μαρασμό. Είτε βρεθεί είτε όχι στρατηγικός επενδυτής για αυτό καθαυτό το χιονοδρομικό θα πρέπει να ενισχυθεί η Περιφέρεια και με τεχνογνωσία αλλά και με πόρους ώστε να μπουν οι βάσεις για μια άλλου είδους ανάπτυξη της ευρύτερης ορεινής περιοχής....